DYSfunkcje związane z uczeniem się

Dysleksja, dysgrafia, dysortografia i dyskalkulia to specyficzne trudności w uczeniu się, które mogą znacząco wpływać na rozwój edukacyjny dzieci. Mimo prawidłowego rozwoju intelektualnego, dzieci z tymi zaburzeniami napotykają na problemy w opanowaniu podstawowych umiejętności szkolnych. Zaburzenia te są nieuleczalne i są z człowiekiem przez całe życie, ale bez obaw, da się z tym normalnie żyć. Przyczyny leżą w funkcjach percepcyjno-motorycznych, gdzie nastąpiły niewielkie uszkodzenia wpływające głównie na umiejętności pisania, czytania, liczenia i zapamiętywania.  

Dysleksja 

Dysleksja to trudności w nauce czytania i pisania. Osoby z dysleksją mogą mieć problemy z rozpoznawaniem liter, składaniem ich w słowa oraz rozumieniem przeczytanego tekstu. Często mylą podobnie wyglądające litery, mają trudności z zapamiętywaniem sekwencji liter w słowie oraz z poprawnym zapisem wyrazów.

Podtypy dysleksji

• Dysleksja typu słuchowego - zaburzenia percepcji i pamięci fonologicznej, czyli prawidłowego słyszenia dźwięków mowy 
• Dysleksja typu wzrokowego - zaburzenia percepcji i pamięci wzrokowej, często związane z zaburzeniami koordynacji wzrokowo-ruchowej i motoryczno-przestrzennej 
• Dysleksja integracyjna - zaburzenia integracji sensorycznej, czyli integracji bodźców płynących z kilku zmysłów naraz 
• Dysleksja mieszana 

Dysgrafia 

Dysgrafia objawia się trudnościami w zakresie grafomotoryki, co przekłada się na nieczytelne i niestaranne pismo. Litery mogą być różnej wielkości, pochylone pod różnym kątem, w różne strony, a słowa zakończone wielką literą. Dysgraficy mylą też litery l-ł, p-g, b-p, b-d. Osoby z dysgrafią mogą odczuwać dyskomfort podczas pisania, szybko się męczą, a ich pismo bywa trudne do odczytania. Często unikają czynności związanych z pisaniem czy rysowaniem.

Dysortografia

Dysortografia to trudności w poprawnym pisaniu zarówno ortograficznie jak i interpunkcyjnie. Osoby z dysortografią popełniają liczne błędy ortograficzne, takie jak mylenie liter, opuszczanie lub dodawanie ich w wyrazach oraz nieprawidłowe stosowanie znaków diakrytycznych (u-ó, ł, om-ą, em-ę, rz-ż, ź, ci-ć, si-ś). Dzieje się tak mimo znajomości zasad ortograficznych i interpunkcyjnych, jak jakby z automatycznie. Przykładowo dysortografik może w tym samym zdaniu napisać to samo słowo ale z inną pisownią “Dzisiaj w szkole nie miałam ołówka więc x pożyczyła mi rzółty ołuwek”. Problemy te utrzymują się mimo regularnych ćwiczeń i nauki zasad ortografii.

Dyskalkulia

Dyskalkulia to specyficzne trudności w nauce matematyki. Osoby z dyskalkulią mają problemy z rozumieniem pojęć liczbowych, wykonywaniem podstawowych operacji matematycznych, a także z orientacją przestrzenną i czasową. Mogą mylić cyfry, mieć trudności z odczytywaniem godzin na zegarze, posługiwaniem się pieniędzmi czy wiązaniem sznurówek.

Co w szkole?

Bardzo ważne jest wystawienie diagnozy w poradni psychologiczno-pedagogicznej w okresie 3-8 klasy szkoły podstawowej, aby ułatwić i pomóc w edukacji, a potem w życiu młodego człowieka. Często słyszy się krzywdzące słowa na temat dysfunkcji np. “Mógłbyś gdybyś tylko chciał”, “ Kiedyś nie było żadnej dysleksji tylko nieuki”, ale dysleksji i innych nie da się wyleczyć, przepracować, co najwyżej pomóc osobom, które się z nimi zmagają. Nauczyciele powinni podchodzić do takich uczniów bardziej indywidualnie, nie wywoływać do czytania przed klasą, nagłych odpowiedzi, sprawdzać sprawdziany i wypracowania z większą wyrozumiałością na błędy, dawać więcej czasu na prace pisemne lub dawać wersję z mniejszą ilością zadań, zezwalać na pisanie na komputerze. Aczkolwiek nie ma to żadnego związku z inteligencją, są to osoby zazwyczaj z IQ znacznie powyżej średniej.