Zaburzenia odżywiania

Czym są zaburzenia odżywiania? 

Zaburzenia odżywiania to jednostki chorobowe związane z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi o podłożu psychicznym. Najczęściej chorzy rezygnują ze spożywania posiłków, lub wręcz przeciwnie - objadają się. Chorują kobiety i mężczyźni, choć w większości jednak kobiety ze względu na „kanony piękna” szerzone przez celebrytów i w internecie. Najbardziej narażeni są nastolatkowie oraz osoby starsze. Zaburzenia odżywiania są uznawane za jedną z najbardziej śmiertelnych chorób o podłożu psychicznym. Wymagają kompleksowej opieki psychologów, psychiatrów oraz lekarzy i dietetyków ponieważ oprócz objawów i zagrożeń psychicznych występują też fizyczne, równie groźne. 

Najczęstsze przyczyny zaburzeń odżywiania

Przyczyny zaburzeń nie są jednoznaczne. Wiemy, że mają one związek z uwarunkowaniami genetycznymi, społecznymi i emocjonalnymi. Najczęstszymi czynnikami zwiększającymi ryzyko powstania zaburzeń odżywiania są:

• Niska samoocena i brak akceptacji siebie
• Stała krytyka i hejt ze strony otoczenia
• Konflikty rodzinne 
• Inne choroby psychiczne np. depresja, OCD, stany lękowe 
• Przypadek zaburzeń odżywiania w rodzinie
• Odchudzanie się 
• Stres i presja społeczna
• Branże modelingowe, aktorskie lub sportowe np. gimnastyka, balet, w których wymagana jest określona sylwetka tzw. „kanon piękna”

Przykładowe choroby zaburzeń odżywiania

• Anoreksja 
  • Jadłowstręt psychiczny, powstrzymywanie się od jedzenia, spowodowane tym, że chory jest przekonany o swojej zbyt dużej wadze, mimo że w rzeczywistości jest bardzo chudy, wręcz ma niedowagę
• Bulimia 
  • Żarłoczność psychiczna, napady objadania się, po których rekompensuje się to wymiotami, intensywnymi ćwiczeniami lub lekami przeczyszczającymi
• Zespół ruminacji - długotrwałe przeżuwanie jedzenia i zwracanie go 
• Zespół jedzenia nocnego - spożywanie posiłków w godzinach nocnych, bez czego chory nie może zasnąć. Powoduje to zaburzenia rytmu dobowego i może prowadzić do problemów ze snem
• Zespół Pi - przymuszanie się do jedzenia rzeczy niejadalnych np. kredy, kamieni, włosów, ziemi, mydła, plastiku
• Jedzenie kompulsywne - regularne objadanie się nawet mimo poczucia sytości. Chory odczuwa wstyd pomiędzy napadami, ale nie występuje próba kompensacji jedzenia ćwiczeniami lub wymiotami jak w przypadku bulimii
• Ortoreksja - przesadna koncentracja na jedzeniu tylko zdrowej żywności
• Diabulimia - zaburzenie dotyczące osób chorych na cukrzycę typu I, które intencjonalnie pomijają dawki insuliny w celu schudnięcia 
• Drunkoreksja (alkoreksja) - rezygnacja ze spożywania posiłków na rzecz picia alkoholu 

Objawy, które mogą świadczyć o zaburzeniach odżywiania

• Spadek wagi ciała
• Narzekanie na swój wygląd
• Porównywanie siebie do innych
• Unikanie spotkań towarzyskich 
• Dziwne zachowania przy posiłkach, omijanie ich
• Brak lub nieregularne miesiączki
• Blada, sina skóra 
• Problemy ze snem
• Ukrywanie ciała w luźnych ubraniach
• Huśtawka nastrojów
• Pogorszenie się stanu zębów
• Przewlekłe zmęczenie
• Silna potrzeba kontroli 
• Mocno wypadające włosy
• Zniszczone, pękające paznokcie

Co jeżeli podejrzewamy u siebie lub kogoś bliskiego zaburzenia odżywiania?

Przede wszystkim nie bójmy się prosić o pomoc, nawet jeśli jest to trudne. Warto porozmawiać z kimś bliskim, spróbować znaleźć rozwiązanie, znaleźć wsparcie. Najważniejsze jest jednak aby uzyskać pomoc specjalisty. Można porozmawiać z psychologiem, chociażby szkolnym. Jednak w przypadku tak poważnych schorzeń, jak zaburzenia odżywiania konieczne jest udanie się do psychiatry lub psychodietetyka i wprowadzić leczenie. Zaburzenia odżywiania są bardzo niebezpieczne dla organizmu i nie da się ich wyleczyć tzw. domowymi sposobami.

Jeżeli czujesz że dzieje się coś złego, nie bój się prosić o pomoc rodzinę czy przyjaciół lub możesz skorzystać z telefonu zaufania: 

• 116 111 - Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży
• 116 123 - Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym
• 800 100 100 - Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci (Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę)
• 800 12 12 12 - Telefon zaufania do Rzecznika Praw Dziecka 
• 22 628 52 22 - Wsparcie psychologiczne dla osób LGBTQ+ i ich bliskich
• 22 635 93 92 - Młodzieżowy Telefon Zaufania grupy “Ponton” 
• 514 202 619 - Telefon interwencyjny dla osób w trudnej sytuacji życiowej 
• 800 120 002 - Telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia”
• 800 702 222 - Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym